150 мыңнан астам көшет: Алматыда жасыл желектерді отырғызу жалғасуда
Алматыда қазан айында басталған «Таза Қазақстан» республикалық бағдарламасы аясындағы күзгі көгалдандыру науқаны белсенді түрде жалғасуда. Қазіргі уақытта қалада 150 мыңнан астам көшет отырғызылды, ал маусымның соңына дейін тағы 132 мың ағаш отырғызу жоспарланып отыр. Отырғызу жұмыстары негізінен жасыл желектер саны жеткіліксіз аудандарда және тиімді суару инфрақұрылымы бар жерлерде жүргізілуде. Бұл бастаманың негізгі мақсаты – жасыл желектердің тіршілік ету деңгейін арттыру ғана емес, сонымен қатар Алматының жасыл қорын сақтау және кеңейту, бұл экологиялық жағдайды жақсартуға және қала тұрғындары үшін қолайлы орта қалыптастыруға ықпал етеді.
Көшеттердің тіршілік ету деңгейін арттыру және ғылыми ұсыныстар алу мақсатында арнайы ұйымдармен бірлескен жұмыс қолға алынды: Қазақстанның Бас ботаникалық бағы мен Ж.Жиембаев атындағы Қазақ өсімдік қорғау және карантин ҒЗИ бар. Ғылыми ұсыныстарға сәйкес, күзгі-қысқы кезеңде көшеттерді тек жабық топырақпен отырғызу қажет, ал аязды температура кезінде отырғызу орындарына тасымалданған топырақ қолданылуға тиіс. «Отырғызу кезінде көшеттердің ең төменгі температурасы: жапырақты ағаштар үшін -8°C дейін, ал қылқан жапырақты ағаштар үшін -15°C дейін болуы керек», – деді Жазкен Жиембаев атындағы Қазақ өсімдік қорғау және карантин ҒЗИ Орман және жасыл желектерді қорғау секторының жетекшісі Нұржан Мұхамадиев.
2023 жылы енгізілген жаңа көгалдандыру ережесі Алматы әкімінің тапсырмасы бойынша іске қосылды. Ереже бойынша енді отырғызылған ағаштарға үш жыл бойы күтім жасау міндетті болып табылады, бұл ағаштардың қала жағдайына бейімделуін тиімдірек етеді. Сондай-ақ, отырғызу материалдарына қатаң талаптар қойылды: жапырақты көшеттердің биіктігі кемінде 2,5-3 метр, ал қылқан жапырақты көшеттердің биіктігі 2 метрден кем болмауға тиіс. Сонымен қатар, отырғызу кезінде топырақтың сақталуын қамтамасыз ету ағаштардың тіршілік ету деңгейін айтарлықтай жақсартады.
Алматының құрғақ климат жағдайында тиімді суару жүйесін құруға ерекше назар аударылады. Осы мақсатта 2024 жылы 11 қосымша ұңғыма қазылып, 110 шақырым тамшылатып суару жүйесі орнатылды, бұл 220 мыңнан астам жаңа ағашты суаруға мүмкіндік береді. Бұған қоса, аудан әкімдіктері 58 учаскеде жалпы ұзындығы 187 шақырым болатын автосуару жүйелерін орнатты, бұл суды тиімді пайдаланып, әсіресе жаз айларында суаруды оңтайландырады.